Rozliczenie VAT przy wewnątrzwspólnotowym nabyciu i imporcie towarów

Kiedy występuje wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów (WNT)?

O wewnątrzwspólnotowym nabyciu towarów mówimy w przypadku zakupu towaru od przedsiębiorcy z innego kraju Unii Europejskiej, podczas kiedy towar zostaje przesłany pomiędzy dwoma krajami Unii Europejskiej. W tym przypadku do Polski. Zwykle dzieje się to w sytuacji, gdy obie strony to czynni podatnicy VAT, a sprzedaż nie podlega opodatkowaniu na zasadzie VAT marży.

W takim przypadku nabywca w deklaracji VAT wykazuje zarówno należny VAT, jak i VAT naliczony, który podlega odliczeniu. Oczywiście w sytuacji, gdy zakup jest związany z czynnościami opodatkowanymi.

Kiedy powstaje obowiązek podatkowy

Obowiązek podatkowy powstaje w momencie wystawienia faktury przez podatnika VAT. Nie może to nastąpić później niż 15-tego dnia miesiąca następującego po miesiącu dostawy towaru w ramach opisywanego WNT. W tym samym momencie przysługuje prawo do odliczenia VAT z danej transakcji. Warunkiem jest, aby VAT należny został wykazany w odpowiednim okresie rozliczeniowym.

Przy wewnątrzwspólnotowym nabyciu towarów obowiązek podatkowy nie zależy od daty zapłaty. Wpłata zaliczki nie ma żadnych efektów w kontekście VAT. Należy zaniechać dokumentowania takiej zaliczki fakturą zaliczkową. Jeśli faktura zaliczkowa została wystawiona, nabywca nie uwzględnia jej w rozliczeniu VAT.

Jaki kurs należy stosować przy obliczeniu podstawy opodatkowania VAT?

Zgodnie z najczęstszą praktyką, kurs stosowany przy przeliczeniu podstawy opodatkowania VAT wyrażonej w walucie to:

• średni kurs NBP na ostatni dzień roboczy przed datą powstania obowiązku podatkowego/ datą wystawienia faktury (jeśli była ona wystawiona, zanim powstał  obowiązek podatkowy);
• odpowiedni kurs Banku Centralnego.

Import towaru

O imporcie towarów mówimy w sytuacji, gdy towar został zakupiony od kontrahenta spoza Unii Europejskiej oraz przywieziony na terytorium Polski.

Kiedy powstaje obowiązek podatkowy przy imporcie?

Obowiązek podatkowy w przypadku importu powstaje w momencie pojawienia się długu celnego. Dzieje się to w momencie rzeczywistego sprowadzenia towaru spoza Unii Europejskiej. Rozliczenie VAT nie jest uzależnione od zapłaty zaliczki z tytułu importu towarów.

W przypadku importu podobnie, jak przy wewnątrzwspólnotowym nabyciu towarów, podatnik powinien wykazać VAT należny. Powinien także wykazać VAT naliczony, o ile ten podlega odliczeniu.

VAT należny od importu

VAT należny od importu wykazuje się zwykle w zgłoszeniu celnym. Należy go zapłacić w ciągu 10 dni. Termin ten liczy się od momentu powiadomienia o wielkości należności podatkowych przez organ celny. W tej sytuacji podatnik w deklaracji VAT wykazuje tylko VAT naliczony. Powinien to zrobić najszybciej za okres, w którym otrzymał dokument celny.

Uproszczenie – deklaracja VAT

Podatnik czynny VAT ma możliwość skorzystania z uproszczenia. Może rozliczyć VAT naliczony i należny od importu przez deklarację VAT, spełniając określone warunki.

Aby móc skorzystać z tego uproszczenia (na podstawie art. 33a ust. 2 ustawy o VAT), podatnik powinien przedstawić naczelnikowi urzędu celno-skarbowego dokumenty wydane w ciągu 6 miesięcy przed dokonaniem importu. Dokumenty te to:

1. Potwierdzenie, że jest zarejestrowanym czynnym podatnikiem VAT.
2. Zaświadczenie o braku zaległości z wpłatami składek na ubezpieczenie społeczne oraz braku zaległości z wpłatami za poszczególne podatki. Zaległości te nie mogą przekraczać 3% kwoty należnych składek oraz kwoty należnych zobowiązań podatkowych.

Przedstawiciel bezpośredni lub pośredni (w rozumieniu przepisów celnych) powinien dokonywać zgłoszeń celnych. Wyjątek stanowią przypadki, gdy podatnik ma status przedsiębiorcy upoważnionego zgodnie z art. 38 unijnego kodeksu celnego lub ma pozwolenie na stosowanie uproszczeń wymienionych w art. 166 oraz art. 182 unijnego kodeksu celnego. Przy imporcie towarów podstawa opodatkowania oraz kwota podatku przeliczane są na walutę polską zgodnie z przepisami celnymi.